Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to be deficient

  • 1 claudicō

        claudicō —, —, āre, v. n.    [claudus], to limp, halt, be lame: ex volnere.—Fig., to halt, waver, be wanting, be defective: tota res claudicat: in ullo officio: si quid in nostrā oratione claudicat.
    * * *
    claudicare, claudicavi, claudicatus V INTRANS
    limp, be lame; waver, incline to one side; be defective/deficient/fall short

    Latin-English dictionary > claudicō

  • 2 inīquus

        inīquus adj. with comp. and sup.    [2 in+ aequus], uneven, slanting, steep: puppis dorso dum pendet iniquo, V.: subire iniquo ascensu, L.: locus iniquor, Cs.: mons, O.—Unequal, ill-matched: pugna, V.— Excessive: onus, L.: iniquo pondere rastri, V.: sol, oppressive, V.—Deficient, inadequate: spatium, too narrow, V.: ventres modio castigare iniquo, with short measure, Iu.—Unfavorable, disadvantageous, dangerous: iniquissimus locus, Cs.: litus, H.: tempus, L.—Hurtful, injurious, unfortunate: consilia cum patriae tum sibi capere, N.: casus, misfortune, V.—Unfair, unjust: patres in adulescentīs iudices, T.: quid hoc iniquius dici potest: pax, V.: lex, H.: quis iniquae Tam patiens urbis, ut, etc., Iu.—As subst n.: num iniquom postulo? T.: iusto secernere iniquum, H.—Inimical, hostile, adverse, unkind: quae nunc in me iniquast, T.: caelestes, O.: te animo iniquissimo intueri: iniquissimis verbis conflictari: fata deūm, V.: se fati dixit iniqui, child of misfortune, O.: homines omnibus: vitiis, H.—As subst m., an enemy, foe: nonnulli nostri iniqui: omnibus iniquissimis meis. —Unwilling, impatient, discontented: istuc tam iniquo pati animo, T.: iniquissimo animo mori: iniquae mentis asellus, H.
    * * *
    iniqua -um, iniquior -or -us, iniquissimus -a -um ADJ
    unjust, unfair; disadvantageous, uneven; unkind, hostile

    Latin-English dictionary > inīquus

  • 3 numerus

        numerus ī, m    [NEM-], a number: ad numerum quattuor milium, about, Cs.: septem sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est: duo ii numeri: exercitus numero hominum amplior, S.: numerumque referri Iussit, that they be counted, V.: numerus argenteorum facilior usui est, counting, Ta.: mille numero navium classis: ad duo milia numero cecidisse, Cs.: obsides ad numerum miserunt, the full number, Cs.: quantum Aut numerum lupus (curat), the count of the flock, V.— A considerable number, quantity, body, collection, class: conveniet numerus quantum debui, sum, T.: effuse euntes numerum ampliorem efficiebant, S.: si naves suum numerum haberent, complement: magnus numerus frumenti, quantity: est numerus civium Romanorum, many: sed illos Defendit numerus, Iu.: sparsi per provinciam numeri, troops, Ta.— A mere number, cipher, nobody: Nos numerus sumus, H.: ignavorum, rabble, Ta.— Plur, dice: eburni, O.: trīs iactet numeros, O.— Plur, the mathematics, astronomy: a sacerdotibus numeros accipere.—Fig., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category: me adscribe talem in numerum: Phraaten numero beatorum Eximit virtus, H.: reductos in hostium numero habuit, Cs.: Tubero fuit nullo in oratorum numero, reckoned among: esse in numero nullo, of no repute: qui aliquo sunt numero, of some repute, Cs.: homo nullo numero: quo sunt in numero Curiosolites, etc., Cs.: qui in eo numero fuisset: ut civium numero simus, L.— A part, member, category: omnes numeros virtutis continere: mundus expletus omnibus suis numeris: deesse numeris suis, to be deficient, O.— Order: Quaecumque descripsit carmina, Digerit in numerum, V.— An office, duty, part: ad numeros exige quidque suos, O.: verae numerosque modosque ediscere vitae, H.— Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers: in musicis numeri et voces et modi, etc.: Isocrates verbis solutis numeros primus adiunxit: numeros memini, si verba tenerem, air, V.: nil extra numerum fecisse, out of measure, i. e. improper, H.—In verse, a measure, number: cum sint numeri plures: numeris nectere verba, O.: numerisque fertur Lege solutis, H.— A verse: Arma gravi numero Edere, i. e. heroic metre, O.: impares, i. e. elegiac verses, O.
    * * *
    number/sum/total/rank; (superior) numerical strength/plurality; catagory; tally; rhythm/cadence; frquency; meter/metrical foot/line; melody; exercise movements

    Latin-English dictionary > numerus

  • 4 vēna

        vēna ae, f    a blood-vessel, vein: venae et arteriae: pertundere, Iu.: ferire, V.—An artery: si cui venae sic moventur, is habet febrim: temptatae pollice venae, i. e. the pulses, O.—A watercourse: fecundae aquae, O.—A metallic vein, mine: auri venas invenire: argentum venae secundae, Iu.: venae peioris aevom, i. e. of baser metal, O.—Fig., strength: Deficient inopem venae te, ni, etc., H.: venis fugientibus aeger, O.— Plur, the veins, heart, inmost nature: periculum erit inclusum in venis rei p.—A vein, natural bent, genius, disposition: ingeni benigna, H.: publica (vatis), Iu.
    * * *
    blood-vessel, vein; artery; pulse; fissure, pore, cavity; vein of ore/talent

    Latin-English dictionary > vēna

  • 5 mara

    marl [an earth rich in CaC, added to lime-deficient soils].

    Latin-English dictionary of medieval > mara

  • 6 asteriscus

    astĕriscus, i, m., = asteriskos, a small star, an asterisk, as a typographical mark placed before imperfect, deficient passages of authors:

    * asteriscus apponitur in his, quae omissa sunt,

    Isid. Orig. 1, 20, 2; so Hier. in Rufin. 2, 8; Aug. Ep. ad Hier. 10, 2 al.

    Lewis & Short latin dictionary > asteriscus

  • 7 cesso

    cesso, āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [1. cedo]; lit., to stand back very much; hence, to be remiss in any thing, to delay, loiter, or, in gen., to cease from, stop, give over (indicating a blamable remissness; while desinere, intermittere, requiescere do not include that idea: cessat desidiosus, requiescit fessus, Don. ad Ter. Eun. 3, 1, 15. Diff. from cunctari in this, that the latter designates inaction arising from want of resolution, but cessare that which is the result of slothfulness; cf. Doed. Syn. 3, p. 300 sq.;

    class. in prose and poetry): paulum si cessassem,

    Ter. Eun. 4, 4, 5; 4, 6, 16; id. Ad. 4, 2, 49:

    si tabellarii non cessarint,

    Cic. Prov. Cons. 7, 15:

    in suo studio atque opere,

    id. Sen. 5, 13:

    ne quis in eo, quod me viderit facientem, cesset,

    Liv. 35, 35, 16; cf. id. 35, 18, 8:

    ab apparatu operum ac munitionum nihil cessatum,

    id. 21, 8, 1; 34, 16, 3; 31, 12, 2; Tac. A. 3, 28:

    quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

    whatever delay there was, Verg. A. 11, 288:

    audaciā,

    to be deficient in spirit, Liv. 1, 46, 6; cf.:

    nullo umquam officio,

    id. 42, 6, 8:

    ad arma cessantes Concitet,

    Hor. C. 1, 35, 15 et saep.—So in admonitions:

    quid cessas?

    Ter. And. 5, 6, 15; Tib. 2, 2, 10:

    quid cessatis?

    Curt. 4, 16, 5:

    quor cessas?

    Ter. Ad. 4, 5, 69; cf.: cessas in vota precesque ( poet. for cessas facere vota), Tros, ait, Aenea? cessas? Verg. A. 6, 51 sq.; Tib. 3, 6, 57.— With dat. incommodi: it dies;

    ego mihi cesso,

    i. e. to my own injury, Plaut. Ps. 1, 3, 12 Lorenz ad loc.; id. Ep. 3, 2, 8:

    sed ego nunc mihi cesso, qui non umerum hunc onero pallio,

    Ter. Phorm. 5, 6, 4.—
    b.
    With inf.:

    ego hinc migrare cesso,

    Plaut. Ep. 3, 2, 6 sq.:

    numquid principio cessavit verbum docte dicere?

    id. Pers. 4, 4, 3; so,

    alloqui,

    Ter. And. 2, 2, 6; 5, 2, 4:

    adoriri,

    id. Heaut. 4, 5, 9:

    pultare ostium,

    id. ib. 3, 1, 1; id. Phorm. 2, 3, 30:

    introrumpere,

    id. Eun. 5, 5, 26:

    detrahere de nobis,

    Cic. Att. 11, 11, 2:

    mori,

    Hor. C. 3, 27, 58 et saep.—
    II.
    In gen.
    A.
    To be inactive, idle, at leisure, to do nothing:

    cur tam multos deos nihil agere et cessare patitur? cur non rebus humanis aliquos otiosos deos praeficit?

    Cic. N. D. 3, 39, 93; cf. id. ib. 1, 9, 22; id. Off. 3, 1, 1: nisi forte ego vobis cessare nunc videor;

    cum bella non gero,

    id. de Sen. 6, 18:

    et si quid cessare potes, requiesce sub umbrā,

    Verg. E. 7, 10:

    cessabimus una,

    Prop. 3 (4), 23, 15; Ov. M. 4, 37:

    cur alter fratrum cessare et ludere et ungi praeferat, etc.,

    Hor. Ep. 2, 2, 183 (cessare otiari et jucunde vivere, Schol. Crucq.); so id. ib. 1, 7, 57:

    per hibernorum tempus,

    Liv. 36, 5, 1:

    cessatum usque adhuc est: nunc porro expergiscere,

    Ter. Ad. 4, 4, 23:

    cessatum ducere curam,

    put to rest, Hor. Ep. 1, 2, 31:

    non timido, non ignavo cessare tum licuit,

    Curt. 3, 11, 5.—
    b.
    Of things, to be at rest, to rest, be still, inactive, unemployed, or unused, etc.:

    si cessare putas rerum primordia posse, Cessandoque novos rerum progignere motus,

    Lucr. 2, 80 sq.:

    quid ita cessarunt pedes?

    Phaedr. 1, 9, 5:

    et grave suspenso vomere cesset opus,

    Tib. 2, 1, 6; Ov. F. 6, 348:

    Achilles cessare in Teucros pertulit arma sua,

    Prop. 2, 8, 30:

    cur Berecyntiae Cessant flamina tibiae,

    Hor. C. 3, 19, 19:

    cessat voluntas?

    id. ib. 1, 27, 13:

    cessat ira deae,

    Liv. 29, 18, 10:

    solas sine ture relictas Praeteritae cessasse ferunt Letoïdos aras,

    i. e. remained unsought, unapproached, Ov. M. 8, 278; cf.:

    at nunc desertis cessant sacraria lucis,

    Prop. 3 (4), 13, 47; and:

    cessaturae casae,

    Ov. F. 4, 804:

    cessans honor,

    a vacant office, Suet. Caes. 76.—
    (β).
    Of land, to lie uncultivated, fallow (cf. cessatio):

    alternis idem tonsas cessare novales,

    Verg. G. 1, 71; Plin. 18, 23, 52, § 191; cf. Suet. Aug. 42.— Pass.:

    cessata arva,

    Ov. F. 4, 617.— Trop., of a barren woman, Paul. Nol. Carm. 6, 48.—
    c.
    Sometimes cessare alicui rei, like vacare alicui rei, to have leisure for something, i.e. to attend to, apply one ' s self to:

    amori,

    Prop. 1, 6, 21.—
    B.
    Rarely (prob. not ante-Aug.), not to be at hand or present, to be wanting:

    cessat voluntas? non aliā bibam Mercede,

    Hor. C. 1, 27, 13:

    augendum addendumque quod cessat,

    Quint. 2, 8, 10.—Hence,
    2.
    Judic. t. t.
    a.
    Of persons, not to appear before a tribunal, to make default:

    culpāne quis an aliquā necessitate cessasset,

    Suet. Claud. 15 (where, [p. 323] just before, absentibus; cf.

    absum, 8.): quoties delator adesse jussus cessat,

    Dig. 49, 14, 2, § 4; so ib. 47, 10, 17, § 20.—
    b.
    Of things (a process, verdict), to be invalid, null, void:

    cessat injuriarum actio,

    Dig. 47, 10, 17, § 1:

    revocatio,

    ib. 42, 8, 10, § 1:

    edictum,

    ib. 39, 1, 1:

    senatus consultum,

    ib. 14, 6, 12 et saep.—
    C.
    Also rare, in a moral view, to depart from a right way, i.e. to mistake, err:

    ut scriptor si peccat... Sic qui multum cessat,

    Hor. A. P. 357:

    oratoris perfecti illius, ex nullā parte cessantis,

    Quint. 1, 10, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > cesso

  • 8 defecti

    dē-fĭcĭo, fēci, fectum, 3 ( perf. subj.: defexit, an old formula in Liv. 1, 24 fin., see below, no. III. fin. In the pass., besides the regular form deficior, ante- and postclass., once in Verg., Propert., and Livy, like fīo, eri: defit, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Plaut. Mil. 4, 6, 46; Ter. Eun. 2, 2, 12; Lucr. 2, 1142; Verg. E. 2, 22; Prop. 1, 1, 34:

    deflunt,

    Gell. 20, 8, 5:

    defiat,

    Plaut. Men. 1, 4, 3; id. Rud. 4, 4, 63:

    defiet,

    Liv. 9, 11:

    defieri,

    Ter. Hec. 5, 2, 2; cf. conficio init.), v. a. and n. [facio], orig., to loosen, set free, remove from; but it passed over at a very early period into the middle sense, to loosen from one's self, to remove one's self, to break loose from; and then gradually assumed the character of a new verb. act., with the meaning to leave, desert, [p. 530] depart from something, or absol., to depart, cease, fail. (For syn. cf.: desum, absum, descisco, negligo.)
    I.
    Act. in the middle sense, to remove one's self, separate one's self, to withdraw (cf. the Greek aphistanai).—Hence, to forsake, desert, abandon, revolt.
    A.
    Lit.:

    ab amicitia P. R.,

    Caes. B. G. 5, 3, 3; 7, 39, 3:

    ab Aeduis,

    id. ib. 2, 14, 3:

    ab rege,

    Sall. J. 56, 3; cf. ib. 66:

    (consules) a senatu, a republica, a bonis omnibus defecerant,

    Cic. Planc. 35; cf.:

    a republica,

    id. Cat. 11, 28; id. Fam. 12, 10; id. Sull. 12, 35:

    ab imperio ac nomine nostro,

    id. Verr. 2, 1, 31 et saep.:

    a patribus ad plebem,

    to go over, Liv. 6, 20:

    ad se,

    Sall. J. 61; cf.:

    ad Poenos,

    Liv. 22, 61.— Absol.:

    civitates quae defecerant,

    Caes. B. G. 3, 17, 2; 5, 25, 4; 7, 10 al.—
    B.
    Trop.:

    si a virtute defeceris,

    forsake, Cic. Lael. 11, 37:

    si utilitas ab amicitia defecerit,

    id. Fin. 2, 24, 79:

    ut a me ipse deficerem,

    id. Fam. 2, 16.—Hence,
    II.
    As a verb. act., to leave a person or thing, to desert, to fail, forsake, be wanting to (of things;

    very rarely of personal subjects): quem jam sanguis viresque deficiunt,

    Caes. B. G. 7, 50 fin.; so,

    vires,

    id. B. C. 3, 99 fin.; Cic. de Or. 1, 45, 199:

    me Leontina civitas,

    id. Verr. 2, 3, 46, § 110; id. ib. 2, 5, 28 fin.; Hor. S. 2, 1, 13 et saep.:

    res eos jam pridem, fides deficere nuper coepit,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    me dies, vox, latera deficiant, si, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 21 (imitated word for word, Plin. Ep. 3, 9, 9); cf.:

    ne te de republica disserentem deficiat oratio,

    Cic. Rep. 1, 23; and:

    tempus te citius quam oratio deficeret,

    id. Rosc. Am. 32:

    animus si te non deficit aequus,

    Hor. Ep. 1, 11, 30:

    somnus sollicitas domus,

    Tib. 3, 4, 20: genitor Phaethontis orbem, i. e. is eclipsed (cf. III. B. infra), Ov. M. 2, 382.— Poet. with a subject-clause: nec me deficiet nautas rogitare citatos, i. e. I will not cease, etc. Prop. 1, 8, 23 Kuin.—
    b.
    Pass.:

    cum aquilifer jam viribus deficeretur,

    Caes. B. C. 3, 64, 3; cf.:

    mulier a menstruis defecta,

    Cels. 2, 8 fin.:

    mulier abundat audacia, consilio et ratione deficitur,

    Cic. Clu. 65, 184:

    aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23; Plin. Ep. 2, 17, 25:

    sanguine defecti artus,

    Ov. M. 5, 96 et saep.:

    si qui dotem promisit defectus sit facultatibus,

    i. e. unable to pay, Dig. 23, 3, 33; cf.:

    te defecta nomina,

    ib. 22, 1, 11 fin.
    III.
    Middle or neuter, to run out, be wanting, fail, cease, disappear.
    A.
    Middle (mostly ante-class. and poet.).
    (α).
    With dat.: mihi fortuna magis nunc defit, quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Ter. Hec. 5, 2, 2:

    lac mihi non aestate novum, non frigore defit,

    Verg. E. 2, 22.—
    (β).
    Absol.:

    neque opsonium defiat neque supersit,

    Plaut. Men. 1, 4, 3;

    so opp. superesse,

    Ter. Ph. 1, 3, 10:

    ut defiat dies,

    Plaut. Rud. 4, 4, 63: id. Mil. 4, 6, 46:

    numquamne causa defiet, cur? etc.,

    Liv. 9, 11.— Trop.:

    defectis (sc. animo) defensoribus,

    disheartened, Caes. B. C. 3, 40, 3:

    sed non usque eo defectum Germanicum,

    weakened, Tac. A. 2, 70; cf. in the foll. no. B. b.—
    B.
    Neuter.
    (α).
    With dat. (so rarely; mostly poet.):

    cum non solum vires, sed etiam tela nostris deficerent,

    Caes. B. G. 3, 5, 1;

    so perh.: vires nostris,

    id. B. C. 2, 41, 7 (al. nostros); Sil. 8, 661 Oud. N. cr.; cf. id. 10, 10, 193; and Stat. Ach. 1, 445.—
    (β).
    Absol. (freq. in all periods and kinds of composition):

    non frumentum deficere poterat,

    Caes. B. C. 2, 37 fin.; cf.:

    fructus ex arboribus,

    id. ib. 3, 58 fin.:

    ejus generis copia,

    id. B. G. 6, 16 fin.:

    tempus anni ad bellum gerendum,

    id. ib. 4, 20, 2:

    vereor, ne mihi crimina non suppeterent, ne oratio deesset, ne vox viresque deficerent,

    Cic. Verr. 2, 1, 11:

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44; id. Rep. 1, 3:

    non deficiente crumena,

    Hor. Ep. 1, 4, 11 et saep.; Juv. 11, 38:

    quod plena luna defecisset,

    was eclipsed, Cic. Rep. 1, 15; cf.:

    solem lunae oppositum solere deficere,

    id. ib. 1, 16 al.; also simply to set:

    qua venit exoriens, qua deficit,

    Prop. 4, 4, 27: lunā deficiente, waning (opp. crescente), Gell. 20, 8, 5; of fire and light, to go out, expire, become extinct:

    ignis,

    Verg. G. 352:

    lumen,

    Petr. 111, 4:

    progenies Caesarum in Nerone deficit,

    becomes extinct, dies out, Suet. Galb. 1; cf. Plin. Pan. 39, 6; Just. 7, 2, 4; Sen. Suas. 2, 22;

    but deficit ignis,

    does not extend, Verg. A. 2, 505:

    in hac voce defecit,

    he departed, expired, Suet. Aug. 99; Quint. 6 prooem. § 11: deficit omne quod nascitur, comes to an end, Quint. 5, 10, 79; cf.:

    mundum deficere,

    id. ib.:

    deficit vita,

    Plaut. Asin. 3, 3, 19;

    quod multi Gallicis tot bellis defecerant,

    had been lost, Caes. B. C. 3, 2 fin.:

    ultima jam passi comites bello Deficiunt,

    grow faint, Ov. M. 14, 483:

    deficit Matho,

    fails, becomes bankrupt, Juv. 7, 129:

    debitores,

    Dig. 49, 14, 3, § 8:

    munimenta defecerant,

    yielded, surrendered, Curt. 4, 4, 19.— Trop.:

    ne negotio desisteret neu animo deficeret,

    nor be disheartened, Caes. B. C. 3, 112 fin.; so,

    animo,

    id. B. G. 7, 30; id. B. C. 1, 19; 2, 43; Cic. Rosc. Am. 4, 10;

    for which, ne deficiant (apes) animum,

    Varr. R. R. 3, 16, 34; and in a like sense absol.:

    ne una plaga accepta patres conscripti conciderent, ne deficerent,

    Cic. Att. 1, 16, 9; so Caes. B. C. 2, 31 fin.; Sall. J. 51, 4:

    deficit ars,

    Ov. M. 11, 537: illis legibus populus Romanus prior non deficiet: si prior defexit publico consilio dolo malo, tu illo die, Juppiter, etc., to depart from, violate the conditions of a treaty, an old formula used in taking an oath, Liv. 1, 24 fin.:

    pugnando deficere,

    i. e. to be deficient, wanting, Caes. B. C. 2, 6, 3; cf. poet. with foll. inf.:

    suppeditare Materies,

    Lucr. 1, 1039; Sil. 3, 112; Tib. 4, 1, 191.— Hence, dēfectus, a, um, P. a. (acc. to no. III.), weak, weakened, worn out, enfeebled (not ante-Aug.):

    quod sibi defectis illa tulisset opem,

    Ov. F. 3, 674:

    defectus annis et desertus viribus,

    Phaedr. 1, 21, 3; cf.:

    defectissimus annis et viribus,

    Col. 1 prooem. §

    12: senio (arbor),

    id. 5, 6, 37:

    laboribus,

    Val. Fl. 2, 285:

    vadit incerto pede, jam viribus defecta,

    Sen. Hippol. 374:

    defectae senectutis homine,

    Dig. 7, 1, 12, § 3:

    in tumidis et globosis (speculis) omnia defectiora (corresp. with paria and auctiora),

    smaller, App. Mag. p. 283.— Plur. subst.: dēfecti, ōrum, m.:

    sidera obscura attributa defectis,

    the weak, Plin. 2, 8, 6, § 28.

    Lewis & Short latin dictionary > defecti

  • 9 deficio

    dē-fĭcĭo, fēci, fectum, 3 ( perf. subj.: defexit, an old formula in Liv. 1, 24 fin., see below, no. III. fin. In the pass., besides the regular form deficior, ante- and postclass., once in Verg., Propert., and Livy, like fīo, eri: defit, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Plaut. Mil. 4, 6, 46; Ter. Eun. 2, 2, 12; Lucr. 2, 1142; Verg. E. 2, 22; Prop. 1, 1, 34:

    deflunt,

    Gell. 20, 8, 5:

    defiat,

    Plaut. Men. 1, 4, 3; id. Rud. 4, 4, 63:

    defiet,

    Liv. 9, 11:

    defieri,

    Ter. Hec. 5, 2, 2; cf. conficio init.), v. a. and n. [facio], orig., to loosen, set free, remove from; but it passed over at a very early period into the middle sense, to loosen from one's self, to remove one's self, to break loose from; and then gradually assumed the character of a new verb. act., with the meaning to leave, desert, [p. 530] depart from something, or absol., to depart, cease, fail. (For syn. cf.: desum, absum, descisco, negligo.)
    I.
    Act. in the middle sense, to remove one's self, separate one's self, to withdraw (cf. the Greek aphistanai).—Hence, to forsake, desert, abandon, revolt.
    A.
    Lit.:

    ab amicitia P. R.,

    Caes. B. G. 5, 3, 3; 7, 39, 3:

    ab Aeduis,

    id. ib. 2, 14, 3:

    ab rege,

    Sall. J. 56, 3; cf. ib. 66:

    (consules) a senatu, a republica, a bonis omnibus defecerant,

    Cic. Planc. 35; cf.:

    a republica,

    id. Cat. 11, 28; id. Fam. 12, 10; id. Sull. 12, 35:

    ab imperio ac nomine nostro,

    id. Verr. 2, 1, 31 et saep.:

    a patribus ad plebem,

    to go over, Liv. 6, 20:

    ad se,

    Sall. J. 61; cf.:

    ad Poenos,

    Liv. 22, 61.— Absol.:

    civitates quae defecerant,

    Caes. B. G. 3, 17, 2; 5, 25, 4; 7, 10 al.—
    B.
    Trop.:

    si a virtute defeceris,

    forsake, Cic. Lael. 11, 37:

    si utilitas ab amicitia defecerit,

    id. Fin. 2, 24, 79:

    ut a me ipse deficerem,

    id. Fam. 2, 16.—Hence,
    II.
    As a verb. act., to leave a person or thing, to desert, to fail, forsake, be wanting to (of things;

    very rarely of personal subjects): quem jam sanguis viresque deficiunt,

    Caes. B. G. 7, 50 fin.; so,

    vires,

    id. B. C. 3, 99 fin.; Cic. de Or. 1, 45, 199:

    me Leontina civitas,

    id. Verr. 2, 3, 46, § 110; id. ib. 2, 5, 28 fin.; Hor. S. 2, 1, 13 et saep.:

    res eos jam pridem, fides deficere nuper coepit,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    me dies, vox, latera deficiant, si, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 21 (imitated word for word, Plin. Ep. 3, 9, 9); cf.:

    ne te de republica disserentem deficiat oratio,

    Cic. Rep. 1, 23; and:

    tempus te citius quam oratio deficeret,

    id. Rosc. Am. 32:

    animus si te non deficit aequus,

    Hor. Ep. 1, 11, 30:

    somnus sollicitas domus,

    Tib. 3, 4, 20: genitor Phaethontis orbem, i. e. is eclipsed (cf. III. B. infra), Ov. M. 2, 382.— Poet. with a subject-clause: nec me deficiet nautas rogitare citatos, i. e. I will not cease, etc. Prop. 1, 8, 23 Kuin.—
    b.
    Pass.:

    cum aquilifer jam viribus deficeretur,

    Caes. B. C. 3, 64, 3; cf.:

    mulier a menstruis defecta,

    Cels. 2, 8 fin.:

    mulier abundat audacia, consilio et ratione deficitur,

    Cic. Clu. 65, 184:

    aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23; Plin. Ep. 2, 17, 25:

    sanguine defecti artus,

    Ov. M. 5, 96 et saep.:

    si qui dotem promisit defectus sit facultatibus,

    i. e. unable to pay, Dig. 23, 3, 33; cf.:

    te defecta nomina,

    ib. 22, 1, 11 fin.
    III.
    Middle or neuter, to run out, be wanting, fail, cease, disappear.
    A.
    Middle (mostly ante-class. and poet.).
    (α).
    With dat.: mihi fortuna magis nunc defit, quam genus, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19; Ter. Hec. 5, 2, 2:

    lac mihi non aestate novum, non frigore defit,

    Verg. E. 2, 22.—
    (β).
    Absol.:

    neque opsonium defiat neque supersit,

    Plaut. Men. 1, 4, 3;

    so opp. superesse,

    Ter. Ph. 1, 3, 10:

    ut defiat dies,

    Plaut. Rud. 4, 4, 63: id. Mil. 4, 6, 46:

    numquamne causa defiet, cur? etc.,

    Liv. 9, 11.— Trop.:

    defectis (sc. animo) defensoribus,

    disheartened, Caes. B. C. 3, 40, 3:

    sed non usque eo defectum Germanicum,

    weakened, Tac. A. 2, 70; cf. in the foll. no. B. b.—
    B.
    Neuter.
    (α).
    With dat. (so rarely; mostly poet.):

    cum non solum vires, sed etiam tela nostris deficerent,

    Caes. B. G. 3, 5, 1;

    so perh.: vires nostris,

    id. B. C. 2, 41, 7 (al. nostros); Sil. 8, 661 Oud. N. cr.; cf. id. 10, 10, 193; and Stat. Ach. 1, 445.—
    (β).
    Absol. (freq. in all periods and kinds of composition):

    non frumentum deficere poterat,

    Caes. B. C. 2, 37 fin.; cf.:

    fructus ex arboribus,

    id. ib. 3, 58 fin.:

    ejus generis copia,

    id. B. G. 6, 16 fin.:

    tempus anni ad bellum gerendum,

    id. ib. 4, 20, 2:

    vereor, ne mihi crimina non suppeterent, ne oratio deesset, ne vox viresque deficerent,

    Cic. Verr. 2, 1, 11:

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44; id. Rep. 1, 3:

    non deficiente crumena,

    Hor. Ep. 1, 4, 11 et saep.; Juv. 11, 38:

    quod plena luna defecisset,

    was eclipsed, Cic. Rep. 1, 15; cf.:

    solem lunae oppositum solere deficere,

    id. ib. 1, 16 al.; also simply to set:

    qua venit exoriens, qua deficit,

    Prop. 4, 4, 27: lunā deficiente, waning (opp. crescente), Gell. 20, 8, 5; of fire and light, to go out, expire, become extinct:

    ignis,

    Verg. G. 352:

    lumen,

    Petr. 111, 4:

    progenies Caesarum in Nerone deficit,

    becomes extinct, dies out, Suet. Galb. 1; cf. Plin. Pan. 39, 6; Just. 7, 2, 4; Sen. Suas. 2, 22;

    but deficit ignis,

    does not extend, Verg. A. 2, 505:

    in hac voce defecit,

    he departed, expired, Suet. Aug. 99; Quint. 6 prooem. § 11: deficit omne quod nascitur, comes to an end, Quint. 5, 10, 79; cf.:

    mundum deficere,

    id. ib.:

    deficit vita,

    Plaut. Asin. 3, 3, 19;

    quod multi Gallicis tot bellis defecerant,

    had been lost, Caes. B. C. 3, 2 fin.:

    ultima jam passi comites bello Deficiunt,

    grow faint, Ov. M. 14, 483:

    deficit Matho,

    fails, becomes bankrupt, Juv. 7, 129:

    debitores,

    Dig. 49, 14, 3, § 8:

    munimenta defecerant,

    yielded, surrendered, Curt. 4, 4, 19.— Trop.:

    ne negotio desisteret neu animo deficeret,

    nor be disheartened, Caes. B. C. 3, 112 fin.; so,

    animo,

    id. B. G. 7, 30; id. B. C. 1, 19; 2, 43; Cic. Rosc. Am. 4, 10;

    for which, ne deficiant (apes) animum,

    Varr. R. R. 3, 16, 34; and in a like sense absol.:

    ne una plaga accepta patres conscripti conciderent, ne deficerent,

    Cic. Att. 1, 16, 9; so Caes. B. C. 2, 31 fin.; Sall. J. 51, 4:

    deficit ars,

    Ov. M. 11, 537: illis legibus populus Romanus prior non deficiet: si prior defexit publico consilio dolo malo, tu illo die, Juppiter, etc., to depart from, violate the conditions of a treaty, an old formula used in taking an oath, Liv. 1, 24 fin.:

    pugnando deficere,

    i. e. to be deficient, wanting, Caes. B. C. 2, 6, 3; cf. poet. with foll. inf.:

    suppeditare Materies,

    Lucr. 1, 1039; Sil. 3, 112; Tib. 4, 1, 191.— Hence, dēfectus, a, um, P. a. (acc. to no. III.), weak, weakened, worn out, enfeebled (not ante-Aug.):

    quod sibi defectis illa tulisset opem,

    Ov. F. 3, 674:

    defectus annis et desertus viribus,

    Phaedr. 1, 21, 3; cf.:

    defectissimus annis et viribus,

    Col. 1 prooem. §

    12: senio (arbor),

    id. 5, 6, 37:

    laboribus,

    Val. Fl. 2, 285:

    vadit incerto pede, jam viribus defecta,

    Sen. Hippol. 374:

    defectae senectutis homine,

    Dig. 7, 1, 12, § 3:

    in tumidis et globosis (speculis) omnia defectiora (corresp. with paria and auctiora),

    smaller, App. Mag. p. 283.— Plur. subst.: dēfecti, ōrum, m.:

    sidera obscura attributa defectis,

    the weak, Plin. 2, 8, 6, § 28.

    Lewis & Short latin dictionary > deficio

  • 10 Fors

    fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.
    I.
    Subst.
    A.
    As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

    also: casumque timent quem cuique ferat fors,

    Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

    unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

    Ter. Phorm. 1, 2, 88:

    sed haec, ut fors tulerit,

    Cic. Att. 7, 14 fin.:

    sed haec fors viderit,

    id. ib. 14, 13, 3;

    4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

    Hor. S. 1, 1, 2:

    quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10:

    telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

    Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

    forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

    Liv. 1, 4, 4:

    fors fuit, ut, etc.,

    it happened that, Gell. 12, 8, 2:

    fors fuat pol!

    so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

    post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

    Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

    also: pretio fors fuat officiove, etc.,

    perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—
    B.
    Personified, Fors, the goddess of chance:

    dea Fors,

    Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

    sit sane Fors domina campi,

    Cic. Pis. 2, 3:

    fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

    id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

    sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

    id. Att. 4, 10, 1:

    saeva,

    Cat. 64, 170:

    dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

    Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

    aedis Fortis Fortunae,

    Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

    Fortunae Fortis honores,

    Ov. F. 6, 773:

    o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

    Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).
    II.
    Adverb., in the nom. and abl.
    A.
    fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

    similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

    Prisc. p. 1015 P.:

    et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

    Verg. A. 5, 232; 6, 535:

    cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

    if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

    iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

    Prop. 2, 9, 1:

    et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; 2, 139:

    fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

    Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

    fors etiam,

    Val. Fl. 4, 620.—
    B.
    forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

    si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

    Cic. Fat. 3, 6; cf.:

    nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

    id. Div. 2, 68, 141:

    quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

    Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

    39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

    Curt. 5, 11, 10:

    captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

    Liv. 9, 31, 7:

    dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

    Vell. 2, 66, 5; cf.:

    mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

    Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

    seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

    Tac. H. 2, 42; cf.:

    seu forte seu tentandi causa,

    Suet. Aug. 6:

    donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

    Tac. A. 4, 54:

    cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

    Cic. Planc. 26, 65:

    cum cenatum forte apud Vitellios esset,

    Liv. 2, 4, 5:

    ibi cum stipendium forte militibus daretur,

    id. 2, 12, 6:

    forte aspicio militem,

    Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

    fit forte obviam mihi Phormio,

    Ter. Phorm. 4, 3, 11:

    rus ut ibat forte,

    id. ib. 63:

    forte ut assedi in stega,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

    id. Most. 2, 2, 56:

    forte evenit, ut, etc.,

    Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

    Tarenti ludi forte erant,

    Plaut. Men. prol. 29:

    erat forte brumae tempus,

    Liv. 21, 54, 7:

    et pernox forte luna erat,

    id. 32, 11, 9:

    per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

    i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

    per eosdem forte dies, etc.,

    id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

    in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

    Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

    forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

    Hor. Ep. 1, 7, 29:

    ibam forte via sacra,

    id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

    forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

    Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—
    2.
    Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.
    a.
    In conditional and causal sentences.
    (α).
    With si:

    irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

    Plaut. Am. 3, 2, 60:

    si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

    hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

    id. Mil. 38, 104:

    si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

    si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

    Cic. N. D. 2, 35, 90:

    si te Latina forte deficient,

    id. Ac. 1, 7, 25:

    si qui me forte locus admonuerit,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    si quae te forte res aliquando offenderit,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    quod si forte ceciderint,

    id. Lael. 15, 53:

    si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

    id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

    forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

    Plaut. As. 4, 1, 49:

    ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

    Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

    protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

    Verg. A, 5, 485.—
    (β).
    With nisi ironically:

    hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

    Plaut. Capt. 2, 2, 59:

    nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

    Cic. Mur. 6, 13:

    propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

    id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

    nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

    id. ib. 1, 33, 120:

    negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

    nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

    Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

    Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

    immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

    id. Rep. 1, 13:

    ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

    id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—
    (γ).
    With ne:

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

    pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

    Plaut. Curc. 2, 2, 21:

    qui metuo, ne te forte flagitent,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

    Liv. 2, 12, 4:

    comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

    Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—
    b.
    In relat. clauses (very rare):

    nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

    Plaut. Am. 2, 2, 195:

    unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

    Ov. Tr. 5, 7, 53:

    nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

    Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—
    c.
    In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

    and in the corrupt passage,

    id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

    Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

    neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

    Quint. 9, 4, 49:

    sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

    id. 2, 4, 35:

    ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

    id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

    forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

    what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

    alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

    than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

    Lewis & Short latin dictionary > Fors

  • 11 fors

    fors, fortis, f. [fero, to bring, whence fortuna, v. Curt. Gr. Etym. p. 300 sq.], chance, hap, luck, hazard.
    I.
    Subst.
    A.
    As an appellative noun (used only in the nom. and abl.; syn.: fortuna, casus, sors): quo saxum impulerit fors, eo cadere Fortunam autumant, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Rel. v. 368 Rib., who regards this verse as spurious); cf.: quibus natura prava magis quam fors aut fortuna obfuit, Att. ap. Non. 425, 13 (Trag. Rel. ed. Rib. v. 110): cui parilem fortuna locum fatumque tulit fors, Lucil. ap. Non. 425, 15; cf.

    also: casumque timent quem cuique ferat fors,

    Lucr. 3, 983 Lachm. N. cr.:

    unum hoc scio: Quod fors feret, feremus aequo animo,

    Ter. Phorm. 1, 2, 88:

    sed haec, ut fors tulerit,

    Cic. Att. 7, 14 fin.:

    sed haec fors viderit,

    id. ib. 14, 13, 3;

    4, 10, 1: quam sibi sortem Seu ratio dederit, seu fors objecerit,

    Hor. S. 1, 1, 2:

    quia tam incommode illis fors obtulerat adventum meum,

    Ter. Hec. 3, 3, 10:

    telum quod cuique fors offerebat, arripuit,

    Cic. Verr. 2, 4, 43; Hor. S. 1, 6, 54; 2, 1, 59:

    forte quadam divinitus super ripas Tiberis effusus lenibus stagnis,

    Liv. 1, 4, 4:

    fors fuit, ut, etc.,

    it happened that, Gell. 12, 8, 2:

    fors fuat pol!

    so be it! God grant it! Ter. Hec. 4, 3, 4;

    post-class.: fors fuat, ut his remediis convalescamus,

    Symm. Ep. 2, 7; Aus. Ep. 16: fors fuat, an, etc., it might so happen that; perchance, i. q. forsitan, Symm. Ep. 1, 39; 4, 28 and 29; cf.

    also: pretio fors fuat officiove, etc.,

    perhaps, Sid. Ep. 9, 7 (but not in Lucr. 1, 486, v. Lachm. ad h. l.).—
    B.
    Personified, Fors, the goddess of chance:

    dea Fors,

    Ov. F. 6, 775; also in the connection Fors Fortuna, whose temple was situated on the Tiber, outside of the city: vosne velit an me regnare, era quidve ferat Fors, Virtute experiamur, Enn. ap. Cic. de Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 203 ed. Vahl.); so,

    sit sane Fors domina campi,

    Cic. Pis. 2, 3:

    fors, in quo incerti casus significantur magis (different from Fortuna),

    id. Leg. 2, 11 fin. Mos. N. cr.:

    sed de illa ambulatione Fors viderit, aut si qui est qui curet deus,

    id. Att. 4, 10, 1:

    saeva,

    Cat. 64, 170:

    dies Fortis Fortunae appellatus ab Servio Tullio rege, quod is fanum Fortis Fortunae secundum Tiberim extra urbem Romam dedicavit Junio mense,

    Varr. L. L. 6, § 17 Müll.; cf.;

    aedis Fortis Fortunae,

    Liv. 10, 46, 14; Tac. A. 2, 41:

    Fortunae Fortis honores,

    Ov. F. 6, 773:

    o Fortuna! o Fors Fortuna! quantis commoditatibus hunc onerastis diem!

    Ter. Phorm. 5, 6, 1 (quoted by Varr. ap. Non. 425, 19; for Cic. Div. 2, 7, 18, v. II. B. 1. infra).
    II.
    Adverb., in the nom. and abl.
    A.
    fors, ellipt., for fors sit, it might happen, i. e. perchance, perhaps, peradventure (only poet. and in post-class. prose):

    similiter fors, cum sit nominativus, accipitur pro adverbio,

    Prisc. p. 1015 P.:

    et fors aequatis cepissent praemia rostris, Ni, etc.,

    Verg. A. 5, 232; 6, 535:

    cesserit Ausonio si fors victoria Turno,

    if perchance, id. ib. 12, 183; Val. Fl. 3, 665; Tert. ad Uxor. 2, 2.—Esp. in the connection fors et, i. q. fortasse etiam, perhaps too:

    iste quod est, ego saepe fui, sed fors et in hora Hoc ipso ejecto carior alter erit,

    Prop. 2, 9, 1:

    et nunc ille quidem spe multum captus inani, Fors et vota facit cumulatque altaria donis,

    Verg. A. 11, 50; 2, 139:

    fors et Debita jura vicesque superbae Te maneant ipsum,

    Hor. C. 1, 28, 31; Stat. S. 3, 4, 4.—Less freq.:

    fors etiam,

    Val. Fl. 4, 620.—
    B.
    forte, by chance, by accident, casually, accidentally; freq. with casu, temere, fortuna (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortuna putemus? etc.,

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    forte fortuna per impluvium huc despexi in proximum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 16; Ter. Eun. 1, 2, 54; Plaut. Bacch. 4, 8, 75: aut forte omnino ac fortuna vincere bello: Si forte et temere omnino, quid cursum ad honorem? Lucil. ap. Non. 425, 16 sq.:

    si forte, temere, casu aut pleraque fierent aut omnia, etc.,

    Cic. Fat. 3, 6; cf.:

    nisi ista casu nonnumquam, forte, temere concurrerent,

    id. Div. 2, 68, 141:

    quam saepe forte temere Eveniunt, quae non audeas optare,

    Ter. Phorm. 5, 1, 30; cf. Liv. 41, 2, 7:

    nec quicquam raptim aut forte temere egeritis,

    id. 23, 3, 3: perpulere, ut forte temere in adversos montes erigeret, 2, 31, 5; 25, 38, 12;

    39, 15, 11: quibus forte temere humana negotia volvi persuasum est,

    Curt. 5, 11, 10:

    captivi quidam pars forte pars consilio oblati,

    Liv. 9, 31, 7:

    dumque hoc vel forte, vel providentia, vel utcumque constitutum rerum naturae corpus, etc.,

    Vell. 2, 66, 5; cf.:

    mihi haec et talia audienti in incerto judicium est, fatone res mortalium et necessitate immutabili, an forte volvantur,

    Tac. A, 6, 22: [p. 771] si adhuc dubium fuisset, forte casuque rectores terris, an aliquo numine darentur, Plin. Pan. 1, 4:

    seu dolo seu forte surrexerit, parum compertum,

    Tac. H. 2, 42; cf.:

    seu forte seu tentandi causa,

    Suet. Aug. 6:

    donec advertit Tiberius forte an quia audiverat,

    Tac. A. 4, 54:

    cum casu diebus iis itineris faciendi causa, Puteolos forte venissem,

    Cic. Planc. 26, 65:

    cum cenatum forte apud Vitellios esset,

    Liv. 2, 4, 5:

    ibi cum stipendium forte militibus daretur,

    id. 2, 12, 6:

    forte aspicio militem,

    Plaut. Curc. 2, 3, 58; cf.:

    fit forte obviam mihi Phormio,

    Ter. Phorm. 4, 3, 11:

    rus ut ibat forte,

    id. ib. 63:

    forte ut assedi in stega,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 44:

    lucernam forte oblitus fueram exstinguere,

    id. Most. 2, 2, 56:

    forte evenit, ut, etc.,

    Cic. Clu. 51, 141; id. de Or. 2, 55, 224; Liv. 1, 7, 13:

    Tarenti ludi forte erant,

    Plaut. Men. prol. 29:

    erat forte brumae tempus,

    Liv. 21, 54, 7:

    et pernox forte luna erat,

    id. 32, 11, 9:

    per eos forte dies consul copias Larisam ducere tribunos militum jussit,

    i. e. it came to pass on one of those days, id. 36, 14, 1:

    per eosdem forte dies, etc.,

    id. 37, 20, 1; 37, 34, 1; cf. Tac. A. 4, 59:

    in locum tribuni plebis forte demortui candidatum se ostendit,

    Suet. Aug. 10. —So nearly = aliquando (mostly poet. and post - Aug.):

    forte per angustam tenuis vulpecula rimam repserat in cumeram frumenti,

    Hor. Ep. 1, 7, 29:

    ibam forte via sacra,

    id. S. 1, 9, 1; Mart. 1, 54, 7:

    forte quondam in disponendo mane die praedixerat, etc.,

    Suet. Tib. 11; Aur. Vict. de Caes. 17, 5.—
    2.
    Transf., to denote uncertainty, corresp. to the Gr. an, perhaps, perchance, peradventure.
    a.
    In conditional and causal sentences.
    (α).
    With si:

    irae si quae forte eveniunt hujusmodi,

    Plaut. Am. 3, 2, 60:

    si quis vestrum, judices, aut eorum qui assunt, forte miratur, etc.,

    Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

    hicine vir usquam, nisi in patria, morietur? aut, si forte, pro patria?

    id. Mil. 38, 104:

    si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; cf. id. Poen. 5, 2, 104; Liv. 1, 7, 6:

    si forte eos primus aspectus mundi conturbaverat, etc.,

    Cic. N. D. 2, 35, 90:

    si te Latina forte deficient,

    id. Ac. 1, 7, 25:

    si qui me forte locus admonuerit,

    id. de Or. 3, 12, 47:

    si quae te forte res aliquando offenderit,

    id. Fam. 7, 17, 2:

    quod si forte ceciderint,

    id. Lael. 15, 53:

    si quando, si forte, tibi visus es irasci alicui,

    id. Rep. 1, 38 Mos. N. cr.; cf. id. de Or. 3, 12, 47.—Rarely forte si:

    forte si tussire occepsit, ne sic tussiat, ut, etc.,

    Plaut. As. 4, 1, 49:

    ita demum novatio fit... forte si condicio vel sponsor vel dies adiciatur,

    Gai. Inst. 3, 177.—Rarely with ellipsis of si:

    protinus Aeneas celeri certare sagitta invitat qui forte velint, i. e. si qui forte velint,

    Verg. A, 5, 485.—
    (β).
    With nisi ironically:

    hoc te monitum, nisi forte ipse non vis, volueram,

    Plaut. Capt. 2, 2, 59:

    nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit,

    Cic. Mur. 6, 13:

    propensior benignitas esse debebit in calamitosos, nisi forte erunt digni calamitate,

    id. Off. 2, 18, 62; 3, 24, 93: is constantiam teneat;

    nisi forte se intellexerit errasse, etc.,

    id. ib. 1, 33, 120:

    negare hoc, nisi forte negare omnia constituisti, nullo modo potes,

    id. Verr. 2, 3, 64, § 149: accedam ad omnia tua, Torquate;

    nisi memoria forte defecerit,

    id. Fin. 2, 14, 44.—In indirect locution with an inf.:

    nisi forte clarissimo cuique plures curas, majora pericula subeunda, delenimentis curarum et periculorum carendum esse,

    Tac. A. 2, 33.— Ironically, unless indeed, unless to be sure:

    Erucii criminatio tota, ut arbitror, dissoluta est, nisi forte exspectatis, ut illa diluam, quae, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 29, 82; cf.:

    immo vero te audiamus, nisi forte Manilius interdictum aliquod inter duo soles putat esse componendum,

    id. Rep. 1, 13:

    ortum quidem amicitiae videtis nisi quid ad haec forte vultis,

    id. Lael. 9, 32; id. Mil. 7, 17; 31, 84; id. Verr. 2, 3, 64, § 149; id. Leg. 1, 1, 2; id. N. D. 3, 18, 45; id. Fat. 16, 37; Sall. C. 20, 17; Quint. 10, 1, 70; Tac. H. 4, 74.—
    (γ).
    With ne:

    ne quid animae forte amittat dormiens,

    Plaut. Aul. 2, 4, 24 and 26; Ter. Eun. 2, 2, 56:

    pacem ab Aesculapio Petas, ne forte tibi eveniat magnum malum,

    Plaut. Curc. 2, 2, 21:

    qui metuo, ne te forte flagitent,

    Cic. Fam. 9, 8, 1:

    metuens, ne forte deprehensus retraheretur,

    Liv. 2, 12, 4:

    comperisse me non audeo dicere, ne forte id ipsum verbum ponam, quod, etc.,

    Cic. Fam. 5, 5, 2; id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 4: ac ne forte hoc magnum ac mirabile esse videatur, hominem toties irasci, id. de Or. 2, 46, 191; id. Att. 2, 18, 2.—Rarely with ut non instead of ne, Quint. 1, 3, 1.—
    b.
    In relat. clauses (very rare):

    nisi si quispiamst Amphitruo alius, qui forte te hic absente tamen tuam rem curet,

    Plaut. Am. 2, 2, 195:

    unus in hoc non est populo, qui forte Latine reddere verba queat,

    Ov. Tr. 5, 7, 53:

    nam qui forte Stichum et Erotem emerit, recte videtur ita demonstrare,

    Gai. Inst. 4, 59; Aur. Vict. Caes. 10, 3; 39, 45.—
    c.
    In gen. (rare; not in Cic., for in Off. 2, 20, 70, the true read. is: in uno illo aut, si forte, in liberis ejus manet gratia, B. and K.;

    and in the corrupt passage,

    id. Att. 10, 12, 5; Orelli reads: fortiter ac tempestive;

    Kayser, fortiter vel cum tempestate): quid si apud te veniat de subito prandium aut potatio Forte, aut cena,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 47:

    neque solum alium pro alio pedem metrorum ratio non recipit, sed ne dactylum quidem aut forte spondeum alterum pro altero,

    Quint. 9, 4, 49:

    sive non trino forte nundino promulgata, sive non idoneo die, etc.,

    id. 2, 4, 35:

    ut sciant, an ad probandum id quod intendimus forte respondeant,

    id. 5, 10, 122; cf. id. 7, 3, 20: quo casu licet uxori vel in omnes res, vel in unam forte aut duas (optare), Gai Inst. 1, 150; 4, 74:

    forte quid expediat, communiter aut melior pars Malis carere quaeritis laboribus,

    what may perhaps be of some use, Hor. Epod. 16, 15:

    alii nulli rem obligatam esse quam forte Lucio Titio,

    than for instance, Dig. 20, 1, 15, § 2; 30, 1, 67; 48, 22, 7, § 6; Gai. Inst. 3, 179.

    Lewis & Short latin dictionary > fors

  • 12 fultura

    fultūra, ae, f. [id.], a prop, stay, support (perh. not ante-Aug.).
    I.
    Lit.:

    fundamenta pro fultura et substructione fungentur,

    Col. 1, 5, 9.—In plur.: Vitr. 10, 22 fin.
    II.
    Transf., a strengthening, refreshing (cf. fulcio, I. B.):

    deficient inopem venae te, ni cibus atque Ingens accedit stomacho fultura ruenti,

    Hor. S. 2, 3, 154:

    cujus (corporis) fulturis animus sustinetur,

    Plin. Ep. 1, 9, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > fultura

  • 13 malus

    1.
    mălus, a, um, adj. [Sanscr. mala, dirt; Gr. melas, black; cf. macula; Germ. mal in Mutter-mal, etc.].— Comp.: pējor, pejus.— Sup.: pessimus, a, um, bad, in the widest sense of the word (opp. bonus), evil, wicked, injurious, destructive, mischievous, hurtful; of personal appearance, ill-looking, ugly, deformed; of weight, bad, light; of fate, evil, unlucky, etc.:

    malus et nequam homo,

    Plaut. Ps. 4, 7, 1:

    pessima puella,

    Cat. 36, 9; 55, 10:

    delituit mala,

    Plaut. Rud. 2, 5, 9:

    philosophi minime mali illi quidem, sed non satis acuti,

    Cic. Off. 3, 9, 23:

    malam opinionem habere de aliquo,

    id. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    consuetudo,

    Hor. S. 1, 3, 36:

    conscientia,

    Quint. 12, 1, 3:

    mens,

    id. ib.:

    mores,

    Sall. C. 18:

    fures,

    Hor. S. 1, 1, 77:

    Furiae,

    id. ib. 2, 3, 135:

    virus,

    Verg. G. 1, 129:

    cicuta,

    Hor. S. 2, 1, 56:

    libido,

    Liv. 1, 57:

    falx,

    Verg. E. 3, 11:

    gramina,

    id. A. 2, 471: carmen, i. e. an incantation, Leg. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, 4, § 17:

    abi in malam rem,

    go and be hanged! Ter. And. 2, 1, 17:

    pugna,

    unsuccessful, adverse, Cic. Div. 2, 25, 54; Sall. J. 56:

    avis,

    i. e. ill-boding, Hor. C. 1, 15, 5; cf. id. ib. 3, 6, 46:

    ales,

    id. Epod. 10, 1: aetas, burdensome, i. e. senectus, Plaut. Aul. 1, 1, 4:

    haud mala est mulier,

    not badlooking, id. Bacch. 5, 2, 42:

    facies,

    Quint. 6, 3, 32; Ter. Eun. 2, 2, 43:

    crus,

    i. e. deformed, Hor. S. 1, 2, 102:

    pondus,

    i. e. light, deficient, Plaut. Am. 1, 1, 156.—Of the sick:

    in malis aeger est,

    in great danger, Cels. 3, 15 fin.:

    tempus a quo omnis aeger pejor fiat,

    id. 3, 5 med.:

    eo tempore fere pessimi sunt qui aegrotant,

    id. ib. —In neutr. sing., as adv.:

    ne gallina malum responset dura palato,

    Hor. S. 2, 4, 18.— Comp.: pejor, worse:

    via,

    Hor. S. 1, 5, 96.—Hence,
    1.
    mă-lum, i, n., any thing bad, an evil, mischief, misfortune, calamity, etc.
    A.
    In gen.:

    orarem, ut ei, quod posses mali facere, faceres,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 25:

    quam sit bellum, cavere malum,

    Cic. de Or. 1, 58, 247:

    nihil enim mali accidisse Scipioni puto,

    id. Lael. 3, 10:

    hostes inopinato malo turbati,

    Caes. B. C. 2, 12:

    externum, i. e. bellum,

    Nep. Hamilc. 21:

    ne in cotidianam id malum vertat, i. e. febris,

    Cels. 3, 15:

    hoc malo domitos potius cultores agrorum fore, quam, etc.,

    Liv. 2, 34, 11.—
    B.
    In partic.
    (α).
    Punishment; hurt, harm, severity, injury:

    malo domandam tribuniciam potestatem,

    Liv. 2, 54, 10:

    malo exercitum coërcere,

    Sall. J. 100, 5:

    sine malo,

    Plaut. Rud. 4, 4, 81; so Ter. Eun. 4, 4, 45; Liv. 4, 49, 11:

    vi, malo, plagis adductus est, ut frumenti daret,

    ill-usage, Cic. Verr. 2, 3, 23, § 56:

    amanti amoenitas malo est: nobis lucro est,

    is hurtful, injurious, Plaut. Men. 2, 3, 5:

    clementiam illi malo fuisse,

    was injurious, unfortunate, Cic. Att. 14, 22, 1: malo hercle magno suo convivat sine modo, to his own [p. 1105] hurt, Enn. ap. Non. 474, 23 (Sat. v. 1 Vahl.):

    olet homo quidam malo suo,

    Plaut. Am. 1, 1, 165:

    male merenti bona es: at malo cum tuo,

    to your own hurt, id. As. 1, 3, 3.—
    (β).
    Wrong-doing:

    causae, quae numquam malo defuturae sunt, Sen. de Ira, 1, 16, 3: sperans famam exstingui veterum sic posse malorum,

    Verg. A. 6, 527; Anthol. Lat. 1, 178.—
    (γ).
    As a term of abuse, plague, mischief, torment:

    quid tu, malum, me sequere?

    Plaut. Cas. 1, 3:

    qui, malum, alii?

    Ter. Eun. 4, 7, 10:

    quae, malum, est ista tanta audacia?

    Cic. Verr. 2, 1, 20, § 54; so id. Off. 2, 15, 53; Curt. 8, 14, 41.—
    (δ).
    As an exclamation, alas! misery! Plaut. Capt. 3, 3, 16; id. Men. 2, 3, 37 Brix ad loc.—
    2.
    măle, adv., badly, ill, wrongly, wickedly, unfortunately, erroneously, improperly, etc.: dubitas, quin lubenter tuo ero meus, quod possiet facere, faciat male? will do all the harm to him, etc., Plaut. Poen. 4, 2, 66: si iste Italiam relinquet, faciet omnino male, et, ut ego existimo, alogistôs, will act altogether unwisely, Attic. ap. Cic. Att. 9, 10:

    di isti Segulio male faciant,

    do harm to him, punish him, Cic. Fam. 11, 21, 1:

    o factum male de Alexione!

    id. Att. 15, 1, 1:

    male velle alicui,

    to wish ill, Plaut. As. 5, 1, 13:

    Karthagini male jamdiu cogitanti bellum multo ante denuntio, cogitare de aliquo,

    Cic. Sen. 6, 18:

    male loqui,

    id. Rosc. Am. 48:

    male loqui alicui, for maledicere,

    Ter. Phorm. 2, 3, 25:

    male accipere verbis aliquem,

    Cic. Verr. 2, 1, 54, § 140:

    equitatu agmen adversariorum, male habere,

    to harass, annoy, Caes. B. C. 1, 63:

    hoc male habet virum,

    annoys, vexes him, Ter. And. 2, 6, 5:

    male se habere,

    to feel ill, dejected, low-spirited, id. Eun. 4, 2, 6:

    male est animo,

    it vexes me, id. Ad. 4, 5, 21:

    male est animo,

    I feel unwell, Plaut. Curc. 2, 3, 33:

    male fit animo,

    I am beginning to feel bad, am getting unwell, id. Rud. 2, 6, 26: L. Antonio male sit, si quidem, etc., evil betide him! (a formula of imprecation), Cic. Att. 15, 15, 1:

    quae res tibi vertat male,

    much harm may it do you! Ter. Ad. 2, 1, 37:

    male tibi esse malo quam molliter,

    I would rather you should be unfortunate than effeminate, Sen. Ep. 82, 1:

    proelium male pugnatum,

    unsuccessfully, Sall. J. 54, 7:

    ea quae male empta sunt,

    at a bad bargain, Cic. Att. 2, 4, 1:

    male vendere,

    at a sacrifice, id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    male reprehendunt praemeditationem rerum futurarum,

    id. Tusc. 3, 16, 34:

    male tegere mutationem fortunae,

    Tac. H. 1, 66:

    male sustinere arma,

    unskilfully, Liv. 1, 25, 12: non dubito, quin me male oderit, i. e. very much, intensely, Caes. ap. Cic. Att. 14, 1, 2:

    male metuo, ne, etc.,

    exceedingly, much, Ter. Hec. 3, 2, 2:

    rauci,

    miserably, Hor. S. 1, 4, 66.—

    When attached to an adjective, it freq. gives it the opposite meaning: male sanus = insanus,

    insane, deranged, Cic. Att. 9, 15, 5:

    male sana,

    with mind disturbed, Verg. A. 4, 8:

    gratus,

    i. e. ungrateful, Ov. H. 7, 27:

    male fidas provincias,

    unfaithful, Tac. H. 1, 17:

    statio male fida carinis,

    unsafe, Verg. A. 2, 23.— Comp.:

    oderam multo pejus hunc quam illum ipsum Clodium,

    Cic. Fam. 7, 2, 3; cf.:

    pejusque leto flagitium timet,

    Hor. C. 4, 9, 50; and:

    cane pejus vitabit chlamydem,

    id. Ep. 1, 17, 30.
    2.
    mālus, i, f., Gr. mêlea, an appletree:

    malus bifera,

    Varr. R. R. 1, 7:

    et steriles platani malos gessere valentes,

    Verg. G. 2, 70:

    malus granata,

    the pomegranate, Isid. 17, 7, 6:

    felices arbores putantur esse quercus...malus, etc.,

    Macr. S. 3, 20, 2.
    3.
    mālus, i, m. [by some referred to root mac-; Gr. makros; Lat. magnus; but perh. the same word with 2. malus], an upright mast, pole, or beam.
    I.
    In gen.:

    malos exaequantes altitudinem jugi surrexit,

    Front. Strat. 3, 8, 3.—
    II.
    Esp.
    A.
    A mast of a ship:

    ut si qui gubernatorem in navigando agere nihil dicant, cum alii malos scandant, etc.,

    Cic. Sen. 6, 17:

    malum erigi, vela fieri imperavit,

    id. Verr. 2, 5, 34, § 88:

    attolli malos,

    Verg. A. 5, 829:

    malo suspendit ab alto,

    id. ib. 5, 489:

    saucius,

    injured, Hor. C. 1, 14, 5.—
    B.
    A standard or pole, to which the awnings spread over the theatre were attached, Lucr. 6, 110; Liv. 39, 7, 8.—
    C.
    The beam in the middle of a wine-press, Plin. 18, 31, 74, § 317.—
    D.
    The corner beams of a tower:

    turrium mali,

    Caes. B. G. 7, 22, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > malus

  • 14 numerus

    nŭmĕrus, i, m. [Gr. nemô, to distribute; cf.: numa, nemus, nummus], a number.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    illi octo cursus septem efficiunt distinctos intervallis sonos: qui numerus rerum omnium fere nodus est,

    Cic. Rep. 6, 18, 18; cf. Macr. Somn. Scip. 1, 6:

    duo hi numeri,

    Cic. Rep. 6, 12, 12:

    consummare perfectissimum numerum, quem novem novies multiplicata componunt,

    Sen. Ep. 58:

    numerumque referri Jussit,

    that their number should be counted, Verg. E. 6, 85; cf.: numerus argenteorum facilior usui est, the counting, reckoning. Tac. G. 5 fin.: sed neque quam multae species, nec nomina quae sint Est numerus;

    neque enim numero conprendere refert,

    cannot be counted, Verg. G. 2, 104:

    eorumque nummorum vis et potestas non in numero erat, sed in pondere,

    Gai. Inst. 1, 122.—
    B.
    In partic.
    1.
    A certain collective quantity, a body, number of persons or things: tunc deinceps proximi cujusque collegii... in sortem coicerentur, quoad is numerus effectus esset, quem ad numerum in provincias mitti oporteret, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:

    haec in Aeduorum finibus recensebantur numerusque inibatur,

    Caes. B. G. 7, 76; Liv. 38, 22:

    eum clavum, quia rarae per ea tempora litterae erant, notam numeri annorum fuisse ferunt,

    Liv. 7, 3:

    Pompilius ad pristinum numerum duo augures addidit,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    haec enim sunt tria numero,

    in number, altogether, id. de Or. 2, 28, 121:

    classis mille numero navium,

    id. Verr. 2, 1, 18, § 48:

    oppida sua omnia, numero ad duodecim, incendunt,

    Caes. B. G. 1, 5:

    ad duorum milium numero ex Pompeianis cecidisse reperiebamus,

    id. B. C. 3, 53: reliqui omnes, numero quadraginta, interfecti, Sall [p. 1226] J. 53, 4; cf. id. ib. 93, 8:

    cum magnus piratarum numerus deesset,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    ad eorum numerum,

    to the full number of them, id. ib. 2, 5, 28, § 73; id. Q. Fr. 2, 13; Caes. B. G. 5, 20:

    si naves suum numerum haberent,

    Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    supra numerum,

    superfluous, Suet. Ner. 15; id. Claud. 25:

    magnus numerus frumenti,

    a great quantity, Cic. Verr. 2, 2, 72, § 176; cf. id. Planc. 26, 64; Caes. B. C. 2, 18:

    vini,

    Cic. Phil. 2, 28, 66; so without an adj., like the Engl. number, for a great number:

    est (in eādem provinciā) numerus civium Romanorum atque hominum honestissimorum,

    id. Font. 5, 13 (1, 3):

    plures numero tuti,

    Tac. A. 14, 49 fin.:

    sed illos Defendit numerus,

    Juv. 2, 46; cf. Verg. E. 7, 52:

    latet in numero virtus,

    Sil. 1, 323.—
    2.
    In plur.: numeri, the mathematics, astronomy:

    ut a sacerdotibus barbaris numeros et caelestia acciperet,

    Cic. Fin. 5, 29, 87:

    Thales hoc etiam numeris inquirit et astris,

    Sid. 15, 79:

    numerisque sequentibus astra,

    Stat. Th. 4, 411. —Rarely in sing., Claud. Cons. Mall. 130.—
    3.
    In milit. lang., a division of the army, a troop, band (post-Aug.):

    sparsi per provinciam numeri,

    Tac. Agr. 18; cf.:

    plena urbs exercitu insolito: multi ad hoc numeri e Germaniā ac Britanniā,

    id. H. 1, 6:

    nondum distributi in numeros erant,

    Plin. Ep. 10, 29 (38), 2:

    revocare ad officium numeros,

    Suet. Vesp. 6:

    militares numeri,

    cohorts, Amm. 14, 7, 19:

    in numeris esse,

    to be enrolled, Dig. 29, 1, 43; cf. ib. 29, 1, 38; Claud. Epith. Pall. et Celer. 86; Inscr. Grut. 1096. —
    4.
    Like the Gr. arithmos, a mere number, opp. to quality, worth:

    nos numerus sumus et fruges consumere nati,

    we are mere numbers, ciphers, Hor. Ep. 1, 2, 27; cf. Juv. 2, 46 supra.—
    5.
    In gram., a number (singular, plural, dual), Varr. L. L. 9, § 65 sq. Müll.; Quint. 1, 4, 27; 1, 5, 42; 47; 1, 6, 25 et saep. —
    C.
    Transf., poet., dice (marked with numbers):

    seu ludet numerosque manu jactabit eburnos,

    Ov. A. A. 2, 203:

    et modo tres jactet numeros,

    id. ib. 3, 355; cf. Suet. Tib. 14, 2.—
    II.
    Trop., number, rank, place, position, estimation, relation, class, category (cf.:

    nomen, locus, in loco, in vicem): me adscribe talem (i. e. talium) in numerum,

    Cic. Phil. 2, 13, 33:

    in illo antiquorum hominum numero reponi,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 210:

    in deorum numero haberi,

    id. N. D. 3, 19, 48:

    reponere,

    id. ib. 3, 3, 21:

    referre,

    id. ib. 3, 1, 12:

    numero beatorum aliquem eximere,

    Hor. C, 2, 2, 18:

    si quo in numero illud, quod per similitudinem affertur, et quo in loco illud, cujus causā affertur, haberi conveniat, ostendetur,

    Cic. Inv. 2, 50, 151; id. Verr. 2, 2, 54, § 134:

    ex hoc numero hunc esse,

    id. Arch. 7, 16:

    parentis numero alicui esse,

    id. Div. in Caecil. 19, 61 sq.:

    in hostium numero habere aliquem,

    Caes. B. G. 1, 28:

    ducere in numero hostium,

    id. ib. 6, 32:

    hujus originis apud veteres numerus erat exilis,

    Amm. 23, 6, 35: in numero esse, to be of the number of, to be reckoned among, to be any thing, Lucr. 5, 180:

    Q. Aelius Tubero fuit illo tempore nullo in oratorum numero,

    Cic. Brut. 31, 117:

    sine actione summus orator esse in numero nullo potest,

    id. de Or. 3, 56, 213:

    quo sunt in numero Curiosolites, etc.,

    Caes. B. G. 7, 75, 4; 3, 7, 2; Nep. Att. 1, 4:

    quo in numero ego sum,

    Cic. Fam. 13, 23, 1; Caes. B. C. 2, 44, 3; 3, 53, 2:

    qui in eo numero fuisset,

    Cic. Phil. 2, 11, 25; id. Fl. 4, 9; id. Fam. 7, 6, 1:

    quo in numero hi quoque fuerunt,

    Liv. 39, 36 fin.Without in:

    ut civium numero simus,

    Liv. 4, 4, 12; 7, 30, 19; 30, 42, 9; 4, 56, 11;

    36, 35, 9: aliquem hostium numero habere,

    Caes. B. G. 6, 6, 3; id. B. C. 3, 82, 3; id. B. G. 6, 21, 2:

    qui hostium numero non sunt,

    Cic. Phil. 13, 5, 11; id. Brut. 20, 78:

    aliquo numero esse,

    to be of some repute, id. Fam. 1, 10; Caes. B. G. 6, 13, 1; cf. Cic. Or. 62, 208; id. de Or. 3, 9, 33:

    Bambalio quidam, homo nullo numero,

    of no account, Cic. Phil. 3, 6, 16:

    numerum aliquem obtinere,

    id. Brut. 47, 175.—
    B.
    A part of a whole, member, category:

    omnes numeros virtutis continet,

    Cic. Fin. 3, 7, 24:

    varium et elegans omni fere numero poëma,

    id. Ac. 1, 3, 9:

    mundus perfectus expletusque omnibus suis numeris atque partibus,

    id. N. D. 2, 13, 37:

    animalia imperfecta suisque Trunca vident numeris,

    Ov. M. 1, 427; 7, 126:

    quid omnibus numeris praestantius?

    Quint. 10, 1, 91:

    liber numeris omnibus absolutus,

    Plin. Ep. 9, 38; cf. of the days of the month: luna alternis mensibus XXX. implebit numeros, alternis vero detrahet singulos, Plin. 18, 32, 75, § 325.—Hence, omnium numerorum esse, to be complete, perfect, Petr. 68:

    puer omnium numerūm,

    id. ib. 63. And, on the contrary:

    deesse numeris suis,

    to be deficient, Ov. Am. 3, 8, 11.—
    C.
    Order:

    quaecumque in foliis descripsit carmina virgo, Digerit in numerum,

    Verg. A. 3, 446.—
    D.
    An office, duty, part:

    ad numeros exige quidque suos,

    Ov. R. Am. 372:

    Veneri numeros eripere suos,

    id. H. 4, 88; id. Am. 3, 7, 18; cf. id. ib. 3, 7, 26:

    verae numeros modosque ediscere vitae,

    Hor. Ep. 2, 2, 143.—
    E.
    Musical measure, time, rhythm, harmony, numbers:

    in numerum exsultant,

    Lucr. 2, 631:

    in musicis numeri, et voces et modi, etc.,

    Cic. de Or. 1, 42, 187; Quint. 9, 4, 126:

    histrio si paulum se movet extra numerum,

    Cic. Par. 3, 2, 26; Quint. 12, 2, 12:

    sit igitur hoc cognitum, in solutis etiam verbis inesse numeros,

    Cic. Or. 56, 190:

    Isocrates verbis solutis numeros primus adjunxit,

    id. ib. 52, 174:

    in solutā oratione... modum tamen et numerum quendam oportere servari,

    id. Brut. 8, 32:

    multum interest, utrum numerosa sit, id est similis numerorum, an plane e numeris constet oratio,

    id. Or. 65, 220:

    redigere omnes fere in quadrum numerumque sententias,

    id. ib. 61, 208.—Hence, quamvis nil extra numerum fecisse modumque Curas, nothing out of measure, improper, Hor. Ep. 1, 18, 59.—
    2.
    A measure, number, in poetry:

    nam cum sint numeri plures, iambum et trochaeum frequentem segregat ab oratore Aristoteles,

    Cic. de Or. 3, 47, 182; id. Or. 64, 215:

    numeris nectere verba,

    Ov. P. 4, 2, 30; 4, 2, 5:

    numeros memini, si verba tenerem,

    i. e. the tune, Verg. E. 9, 45:

    numerisque fertur Lege solutis,

    Hor. C. 4, 2, 11.—
    3.
    A verse, in gen. ( poet.):

    arma gravi numero violentaque bella parabam Edere,

    i. e. verses in heroic metre, Ov. Am. 1, 1, 1:

    impares,

    i. e. elegiac verses, id. ib. 3, 1, 37.—Hence, nŭmĕrō (abl.), adverb., lit., measured according to number or time, i. e. precisely, exactly, just (only ante-class.; freq. in Plautus; not found in Ter. or Lucr.).
    A.
    Just, precisely, at the right time, on the instant: numero mihi in mentem fuit. Plaut. Am. 1, 1, 25: neminem vidi, qui numero sciret, quod scitu est opus, Naev. ap. Fest. p. 170 Müll.—
    B.
    Quickly, rapidly, soon:

    numero significat cito,

    Non. 352, 16 sq.:

    (apes) si quando displicatae sunt, cymbalis et plausibus numero reducunt in locum unum,

    Varr. R. R. 3, 16, 7. —With nimis: perfalsum et abs te creditum numero nimis, too quickly, too soon, Afran. ap. Paul. ex Fest. p. 170 Müll.: numquam nimis numero quemquam vidi facere, quam facto est opus, Turp. ap. Non. 352, 20.—
    2.
    In a bad sense, too quickly, too hastily, too soon:

    Menaechme, numero huc advenis ad prandium: Nunc opsonatu redeo,

    Plaut. Men. 2, 2, 13:

    numero dicis,

    id. Cas. 3, 5, 28; id. Mil. 5, 1, 6:

    o Apella, o Zeuxis pictor, Cur numero estis mortui, hinc exemplum ut pingeretis?

    why have you died too soon? id. Poen. 5, 4, 102; Afran. ap. Non. 352, 26; id. ap. Paul. ex Fest. l. l.

    Lewis & Short latin dictionary > numerus

  • 15 parvolus

    parvŭlus or parvŏlus, a, um, adj. dim. [parvus], very small, little, petty, slight, (class.):

    ne dum parvulum hoc consequimur, illud amittamus, quod maximum est,

    Cic. Inv. 2, 3, 10:

    parvola magni formica laboris,

    Hor. S. 1, 1, 33:

    parvula, pumilis,

    Lucr. 4, 1162:

    impulsio,

    Cic. Inv. 2, 8, 25:

    res,

    id. Quint. 16, 53:

    pecunia,

    id. Rosc. Com. 8:

    stridor,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    res,

    Hor. Ep. 1, 18, 29:

    tuta et parvola laudo,

    id. ib. 15, 42:

    proelium,

    a skirmish, Caes. B. G. 2, 30:

    detrimentum,

    id. ib. 5, 50:

    causa,

    Lucr. 4, 193.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of age, little, young: a parvulo, from his childhood, = a puero, Ter. And. 1, 1, 8:

    parvula (soror),

    id. Eun. 3, 3, 18:

    segmentatis dormisset parvula cunis,

    when a child, Juv. 6, 89; cf.: ab parvulis, from their infancy or childhood, Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    a parvulā aetate,

    Just. 12, 4.—Esp. as subst.: parvŭlus, i, m., a child:

    si quis mihi parvulus aulā luderet Aeneas,

    Verg. A. 4, 328; cf.:

    rex Si vis tu fieri, nullus tibi parvolus aulā Luserit Aeneas,

    Juv. 5, 138:

    parvulus enim natus est nobis,

    Vulg. Isa. 9, 6:

    exceptis parvulis,

    id. Matt. 14, 24.—Of animals:

    (ursi) parvuli excepti,

    Caes. B. G. 6, 28, 4.—
    B.
    Too little, i. e. not equal to, not sufficient for a thing:

    quam illi rei ego etiam nunc sum parvolus!

    Plaut. Ps. 3, 1, 17.—
    C.
    Deficient in understanding, indiscreet, Arn. 1, 43.—Hence, adv.: parvŭlum, little, not much (not in Cic. or Cæs.):

    aut nihil aut parvulum,

    Cels. 7, 18, 32:

    parvulum referret, an, etc.,

    Plin. Ep. 8, 14, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > parvolus

  • 16 parvulus

    parvŭlus or parvŏlus, a, um, adj. dim. [parvus], very small, little, petty, slight, (class.):

    ne dum parvulum hoc consequimur, illud amittamus, quod maximum est,

    Cic. Inv. 2, 3, 10:

    parvola magni formica laboris,

    Hor. S. 1, 1, 33:

    parvula, pumilis,

    Lucr. 4, 1162:

    impulsio,

    Cic. Inv. 2, 8, 25:

    res,

    id. Quint. 16, 53:

    pecunia,

    id. Rosc. Com. 8:

    stridor,

    Plin. 17, 24, 37, § 221:

    res,

    Hor. Ep. 1, 18, 29:

    tuta et parvola laudo,

    id. ib. 15, 42:

    proelium,

    a skirmish, Caes. B. G. 2, 30:

    detrimentum,

    id. ib. 5, 50:

    causa,

    Lucr. 4, 193.—
    II.
    In partic.
    A.
    Of age, little, young: a parvulo, from his childhood, = a puero, Ter. And. 1, 1, 8:

    parvula (soror),

    id. Eun. 3, 3, 18:

    segmentatis dormisset parvula cunis,

    when a child, Juv. 6, 89; cf.: ab parvulis, from their infancy or childhood, Caes. B. G. 6, 21; cf.:

    a parvulā aetate,

    Just. 12, 4.—Esp. as subst.: parvŭlus, i, m., a child:

    si quis mihi parvulus aulā luderet Aeneas,

    Verg. A. 4, 328; cf.:

    rex Si vis tu fieri, nullus tibi parvolus aulā Luserit Aeneas,

    Juv. 5, 138:

    parvulus enim natus est nobis,

    Vulg. Isa. 9, 6:

    exceptis parvulis,

    id. Matt. 14, 24.—Of animals:

    (ursi) parvuli excepti,

    Caes. B. G. 6, 28, 4.—
    B.
    Too little, i. e. not equal to, not sufficient for a thing:

    quam illi rei ego etiam nunc sum parvolus!

    Plaut. Ps. 3, 1, 17.—
    C.
    Deficient in understanding, indiscreet, Arn. 1, 43.—Hence, adv.: parvŭlum, little, not much (not in Cic. or Cæs.):

    aut nihil aut parvulum,

    Cels. 7, 18, 32:

    parvulum referret, an, etc.,

    Plin. Ep. 8, 14, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > parvulus

См. также в других словарях:

  • déficient — déficient, iente [ defisjɑ̃, jɑ̃t ] adj. • 1290; lat. deficiens, p. prés. de deficere « manquer » 1 ♦ Qui présente une déficience. Organisme déficient. Intelligence déficiente. ⇒ faible, insuffisant. N. Les déficients auditifs, moteurs. ⇒… …   Encyclopédie Universelle

  • deficient — DEFICIÉNT, Ă, deficienţi, te, adj. Care are o insuficienţă organică sau mintală. ♦ Care produce mai puţin decât trebuie, decât e planificat. ♦ (Substantivat) Persoană lipsită de anumite facultăţi fizice sau psihice. Un deficient mintal. [pr.: ci… …   Dicționar Român

  • Deficient — De*fi cient, a. [L. deficiens, entis, p. pr. of deficere to be wanting. See {Defect}.] Wanting, to make up completeness; wanting, as regards a requirement; not sufficient; inadequate; defective; imperfect; incomplete; lacking; as, deficient… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Deficient number — Deficient De*fi cient, a. [L. deficiens, entis, p. pr. of deficere to be wanting. See {Defect}.] Wanting, to make up completeness; wanting, as regards a requirement; not sufficient; inadequate; defective; imperfect; incomplete; lacking; as,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Deficient-ly — Deficient De*fi cient, a. [L. deficiens, entis, p. pr. of deficere to be wanting. See {Defect}.] Wanting, to make up completeness; wanting, as regards a requirement; not sufficient; inadequate; defective; imperfect; incomplete; lacking; as,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • deficient — adj Deficient, defective mean showing lack of something necessary. The words are sometimes used interchangeably though they tend to diverge in their meanings. Deficient typically implies a falling short in the amount, quantity, or force… …   New Dictionary of Synonyms

  • deficient — I adjective attenuated, barren, below par, blemished, defective, depleted, devoid, disappointing, discontenting, empty, falling short, faulty, few, flawed, hollow, impaired, imperfect, impoverished, in arrears, inadequate, incompetent, incomplete …   Law dictionary

  • déficient — déficient, ente (dé fi si an, an t ) adj. Terme d arithmétique. Nombre déficient, ou, substantivement, un déficient, nombre dont les parties aliquotes ou facteurs font une somme moindre que le nombre lui même. 10 est un nombre déficient, la somme …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • deficient — [dē fish′ənt, difish′ənt] adj. [L deficiens: see DEFICIENCY] 1. lacking in some essential; incomplete; defective 2. inadequate in amount, quality, or degree; not sufficient n. a deficient person or thing deficiently adv …   English World dictionary

  • Deficient — (v. lat.), 1) fehlend; deficiente pecunia, beim Mangel am Gelde; 2) abtrünnig; 3) ein Schuldner, der nicht bezahlt; 4) entkräftet, dienstuntauglich geworden; so Deficientenpriester, in der katholischen Kirche die zur seelsorglichen Amtsführung… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Deficient — Deficient, in der kathol. Kirche ein für seine Amtsführung unfähig gewordener Geistlicher, der sein Amt für einstweilen oder immer abgeben muß; sein Gehalt heißt D.engehalt …   Herders Conversations-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»